អង្គការខុមហ្វ្រេលៈ របាយការណ៍សង្កេតដំណើរការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត គ.ស.២០១៦
Thu 2nd Waxing Moon of Visakha B.E.2560, April 27, A.D.2017 Year of the Rooster
មានជាពីរភាសា ខ្មែរ និង អង់គ្លេស Available in Khmer, English below:
Download Report in Khmer: Comfrel Final Report VRM 2016 Khmer
Download Report in English: Comfrel Final Report VRM 2016 English
អាមេរិកអាចនឹងកាត់ផ្តាច់ជំនួយទាំងស្រុងមកឲ្យប្រទេសកម្ពុជា
Wed 1st Waxing Moon of Visakha B.E.2560, April 26, A.D.2017 Year of the Rooster
The Phnom Penh Post
ឯកសារក្រសួងការបរទេសអាមេរិកជាក់ស្តែងមួយ ហាក់បានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា ខ្លួននឹងកាត់ជំនួយអភិវឌ្ឍន៍របស់ខ្លួនដល់ប្រទេសកម្ពុជា រហូតដល់កម្រិតសូន្យ ហើយកាលពីម្សិលមិញ ក្រុមអ្នកអង្កេតបានថ្លែងថា ការកាត់ជំនួយនេះ នឹងធ្វើឱ្យជំហររបស់អាមេរិកចុះខ្សោយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាសញ្ញាមួយអនុញ្ញាត ឲ្យប្រទេសចិន កាន់តែពង្រឹងឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនរឹងមាំខ្លាំងឡើងៗនៅក្នុងប្រទេសនេះ។
ឯកសារដែលទទួលបាននិងបានចេញផ្សាយ ដោយគោលនយោបាយការបរទេសអាមេរិកកាលពីថ្ងៃចន្ទ បានបង្ហាញថា ជំនួយអភិវឌ្ឍន៍មកប្រទេស កម្ពុជា នឹងត្រូវកាត់មកដល់ចំនួនសូន្យនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ ពោលគឺធ្លាក់ចុះចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៦ ក្នុងកម្រិតនៃការចំណាយពិតប្រាកដចំនួន ៣៤,៥ លានដុល្លារ។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ មូលនិធិគាំទ្រសេដ្ឋកិច្ចនឹងសម្លឹងមើលទៅដល់ការកាត់ជំនួយរហូតដល់ ១០០% នៃចំនួនថវិកា ៨ លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០១៦។ ខណៈដែលជំនួយនេះ នៅមិនទាន់ដកហូតទាំងស្រុងនោះ កម្មវិធីថែទាំសុខភាព ដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រសួងការបរទេសអាមេរិក និងអង្គការ USAID នោះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា អាចនឹងត្រូវកាត់បន្ថយចំនួនពី ១៨ ទៅ៣៧%។ និយាយជារួមជំនួយបរទេសរបស់អាមេរិក មកដល់កម្ពុជាជិត ៦០% ត្រូវបានកាត់បន្ថយនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងកម្រិតនៃការចំណាយក្នុងឆ្នាំ២០១៦។
កម្ពុជា គឺជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន ៧៧ ផ្សេងទៀត ដែលត្រូវគេមើលឃើញថា ជំនួយអភិវឌ្ឍន៍របស់ខ្លួននិងត្រូវកាត់ដល់ចំណុចសូន្យ រួមជាមួយប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានមួយចំនួនទៀត ដូចជាប្រទេស ឥណ្ឌូនេស៊ី, ថៃ, ឡាវនិងហ្វ៊ីលីពីនជាដើម ដែលនឹងត្រូវបានកាត់ជំនួយមានលក្ខណៈស្រដៀងៗគ្នា។
ការកាត់ជំនួយនេះគឺទំនងមិនអាចជួយកែលម្អទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និង អាមេរិក បានទេ ខណៈដែលទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរហាក់បានឈានចូលដល់ដំណាក់ដ៏តានតឹងនារយៈពេលចុងក្រោយនេះ។
មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់របស់កម្ពុជា ជាច្រើន នាក់បានធ្វើការរិះគន់ ទៅលើសហរដ្ឋអាមេរិកអំពីការដែលអាមេរិកបានទម្លាក់គ្រាប់បែកមកលើប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៧០ ដោយសារតែអាមេរិក មិនព្រមលើកលែងបំណុលសង្គ្រាមដែលកម្ពុជាជំពាក់។
ការបង្ហាញឲ្យដឹងនេះ ត្រូវបានធ្វើឡើង ខណៈដែលប្រទេសចិន បានបង្ហាញកាន់តែច្បាស់ឡើងៗ ពីឆន្ទៈរបស់ខ្លួនក្នុងការផ្ដល់មូលនិធិដល់ផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងយោធា ហើយការផ្តល់ជំនួយនេះស្ទើរតែគ្មានការដាក់គំនាបឬចងចំណងអ្វីមួយនោះទេ ដែលធ្វើឲ្យមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ងាកទៅប្រើប្រាស់ការគាំទ្រពីប្រទេសចិន ជាទ្រនាប់ ដើម្បីប្រឆាំងទៅនឹងការរិះគន់ពីអន្តរជាតិ។
អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូត អាមេរិក លោក Jay Raman និង នាយករងបេសកកម្មរបស់ទីភ្នាក់ងារ USAID លោក Sean Callahan បានបដិសេធធ្វើអធិប្បាយលើឯកសារនេះ។
ពេលវេលានៃការបង្ហាញក៏នៅមិនទាន់ច្បាស់លាស់ដែរ ខណៈដែលឧបការីរងនៃក្រសួងការបរទេសអាមេរិកប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក លោក W.Patrick Murphy បានជួបប្រជុំជាមួយនឹងមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសរបស់កម្ពុជានៅរាជធានីភ្នំពេញកាលពីម្សិលមិញ។
លោក ជួប សុខចំរើន នាយកប្រតិបត្តិអង្គការ ខាណា ជាអង្គការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍ ជំងឺអេដស៍បានថ្លែងថា ក្រុមរបស់លោកត្រូវបានគេជូនដំណឹងកាលពីខែ កុម្ភៈថា ទីភ្នាក់ងារ USAID នឹងមិនផ្តល់មូលនិធិដល់សកម្មភាពណាទៀតនោះទេចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៨ តទៅ ដែលធ្វើឲ្យអង្គការលោក ងាកទៅរកជម្រើសផ្សេងទៀតដូចជាមូលនិធិសកល ដើម្បីរក្សាគម្រោងឲ្យនៅដំណើការ។
«ក្នុងនាមជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយ យើងហាក់មានអារម្មណ៍ថា សោកស្តាយណាស់ ដែលមើលឃើញពីការធ្លាក់ចុះនៃការផ្តល់ជំនួយពីទីភ្នាក់ងារ USAID និងម្ចាស់ជំនួយផ្សេងៗទៀត»។
លោក ចំរើន បន្ថែមថា ភ្នាក់ងារ USAID បានប្រាប់ពួកលោកថា ការបែងចែកមូលនិធិណាមួយអាចនឹងត្រូវផ្តល់ដោយផ្ទាល់ទៅលើជំនួយបច្ចេកទេសសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលតែប៉ុណ្ណោះ។
ជំនួយអភិវឌ្ឍន៍របស់អាមេរិកចម្បងៗមកកម្ពុជា គឺភាគច្រើនទាក់ទងនឹងការផ្តល់អាហារូបត្ថម្ភ ជំនួយផ្នែកកសិកម្មអភិបាលកិច្ចល្អ ការដោះមីននិងគម្រោងការពារបរិស្ថាន។
លោក Miguel Chanco អ្នកវិភាគរបស់អង្គភាព Economist Intelligence Unit ថ្លែងថា គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទន់ខ្សោយ គឺវាជាប់ទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហាការអប់រំ និងសុខភាពដែលនឹងរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងពិតប្រាកដ។ «ប្រទេសចិន ទំនងជាមិនអាចបំពេញកង្វះចន្លោះនេះបានភ្លាមៗទេ ដោយសារតែវាមានភាពខុសគ្នានៃការផ្តល់ជំនួយនិងការវិនិយោគរបស់គេមកដល់កម្ពុជា»។
លើសពីនេះលោក Chanco ថ្លែងថា អាមេរិកអាចនឹងមើលឃើញពីសមត្ថភាពនៃឥទ្ធិពលនយោបាយរបស់ខ្លួន ថយចុះជាថ្មីម្តងទៀតនៅក្នុងប្រទេសនេះ ប្រសិនបើការកាត់បន្ថយទាំងនេះត្រូវបានធ្វើឡើង។
លោក Paul Chambers សាស្រ្តាចារ្យនៅឯសាកលវិទ្យាល័យ Naresuan University ក្នុងប្រទេសថៃ បានថ្លែងថា វិធីសាស្រ្តកាត់បន្ថយជំនួយអភិវឌ្ឍន៍របស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកឲ្យស្របទៅនឹងគម្រោងមូលនិធិរបស់លោកប្រធានាធិបតីដូណាល់ត្រាំ គឺកាន់តែធ្វើឲ្យកម្រិតឥទ្ធិពលមហាអំណាចពិភពលោករបស់ខ្លួនកាន់តែចុះអន់ថយ បើធៀបទៅនឹងប្រទេសចិន។
«ការកាត់ជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ដោយមិនប្រុងប្រយ័ត្នរបស់អាមេរិកដល់កម្ពុជា រហូតដល់កម្រិតសូន្យ រដ្ឋបាលលោក ត្រាំ អាចនឹងបង្កើតឲ្យមានការយល់ឃើញប្រកបដោយការមិនពេញចិត្តរបស់កម្ពុជាចំពោះអាមេរិកហើយវានឹងជំរុញឲ្យកម្ពុជាងាកចូលទៅក្នុងដែនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិនកាន់តែខ្លាំង»៕
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជំពាក់បំណុលចិនសរុបជិត៣ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក
Fri 10th Waning Moon of Citta B.E.2560, April 21, A.D.2017 Year of the Rooster
វិទ្យុអាស៊ីសេរី
គិតត្រឹមដំណាច់ឆ្នាំ២០១៦ នេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជំពាក់បំណុលប្រទេសចិន សរុបជិត ៣ពាន់លាន ឬ ៣ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក។ បំណុលទាំងនេះមិនទាន់រាប់បញ្ចូលពីបំណុលចាស់ដែលបន្សល់ទុកដោយរដ្ឋាភិបាលជំនាន់មុនជំពាក់ប្រទេសចិន មុនឆ្នាំ១៩៩៣ នៅឡើយទេ។
ព្រឹត្តិបត្រស្ថិតិបំណុលសាធារណៈកម្ពុជា របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ឲ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជំពាក់បំណុលប្រទេសចិន ច្រើនជាងប្រទេសណាៗទាំងអស់។ គិតត្រឹមបំណាច់ឆ្នាំ២០១៦ កម្ពុជាជំពាក់ចិន សរុប ២.៨១៨,៣៧ លានដុល្លារអាមេរិក។ តួលេខដដែលឲ្យដឹងទៀតថា សរុបត្រឹមឆ្នាំ២០១៦ រដ្ឋទូទាត់បំណុលសងទៅប្រទេសចិន វិញ បានសរុបចំនួនជិត ២៦០លានដុល្លារអាមេរិក។
ក្រៅពីម្ចាស់បំណុលចិន រដ្ឋក៏កំពុងជាប់ជំពាក់បំណុលស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ និងប្រទេសធំៗដទៃទៀតជាច្រើនផងដែរ។ សម្រាប់ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ រដ្ឋជំពាក់រួមមាន ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) ចំនួនជិត ១.១៣០លានដុល្លារអាមេរិក (១.១២៨,៩១) ធនាគារពិភពលោក (WB) ចំនួនជាង ៥១៨លានដុល្លារអាមេរិក (៥១៨,១៤) មូលនិធិអន្តរជាតិសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍កសិកម្ម (IFAD) ចំនួនជាង ៥១លានដុល្លារអាមេរិក (៥១,២៨) មូលនិធិអូប៉ិចសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិ (OFID) ចំនួនជាង ៣៣លានដុល្លារអាមេរិក (៣៣,៤៦) និងមូលនិធិអភិវឌ្ឍន៍ន័រឌឹក (NDF) ចំនួនជាង ៩លានដុល្លារអាមេរិក (៩,២៤)។
ក្រៅពីចិន កម្ពុជាក៏ជំពាក់ប្រាក់ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង នៅលំដាប់ទីពីរសរុបជាប្រាក់ ២៨០លានដុល្លារអាមេរិក។ ប្រទេសជប៉ុន ឈរក្នុងលំដាប់ទីបីដែលកម្ពុជា ជំពាក់សរុបចំនួនជាង ២០៨លានដុល្លារអាមេរិក (២០៨,៣៦) ប្រទេសបារាំង សរុបចំនួនជាង ៥៨លានដុល្លារអាមេរិក (៥៨,៤០) និងប្រទេសឥណ្ឌា សរុបចំនួនជាង ៤២លានដុល្លារអាមេរិក (៤២,២៣)។
ក្រៅពីប្រទេសធំៗដែលបានរៀបរាប់ពីខាងលើនេះ កម្ពុជាក៏បានជំពាក់បំណុលប្រទេសជិតខាងភូមិផងរបងរបស់ខ្លួនផងដែរ។ រដ្ឋជំពាក់ប្រទេសថៃ ជាង ៥៤លានដុល្លារអាមេរិក (៥៤,៣២) និងប្រទេសវៀតណាម សរុបចំនួនជាង ២៥លានដុល្លារអាមេរិក (២៥,៦២)។
ជារួម បំណុលសាធារណៈក្រៅប្រទេសដែលរដ្ឋជំពាក់ទាំងស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ និងប្រទេសម្ចាស់បំណុល គិតត្រឹមបំណាច់ឆ្នាំ២០១៦ មានសរុបចំនួនជិត ៦ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ឬ ៦ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក។ តួលេខនេះរួមបញ្ចូលទាំងបំណុលចាស់សរុបជា ៦៣៥លានដុល្លារអាមេរិក (៦៣៥,១៩) ដែលក្នុងបំណុលនេះ កម្ពុជាជំពាក់បំណុលសហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីសម័យសង្គ្រាមសរុបទាំងដើមទាំងចុងចំនួន ៥០៥លានដុល្លារអាមេរិក ផងដែរ។
ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុឲ្យនិយមន័យបំណុលសាធារណៈក្រៅប្រទេសថា សំដៅដល់បំណុលក្រៅប្រទេសរបស់រដ្ឋដែលកើតឡើងស្របតាមច្បាប់អនុញ្ញាត ដោយមិនគិតបញ្ចូលបំណុលដែលពុំមានការធានាពីរដ្ឋ។ ក្នុងបរិការណ៍កម្ពុជា បច្ចុប្បន្នបំណុលនេះមានតែការខ្ចីឥណទានសម្បទានពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ទ្វេភាគី និងពហុភាគីក្រៅប្រទេសប៉ុណ្ណោះ។ ដោយឡែកបំណុលចាស់ គឺសំដៅដល់បំណុលដែលបន្សល់ទុកដោយរដ្ឋាភិបាលជំនាន់មុនជាបំណុលដែលបានកើតឡើងមុនឆ្នាំ១៩៩៣។ ភាគច្រើននៃបំណុលទាំងនេះ ត្រូវបានចរចាដោះស្រាយជាមួយដៃគូរួចរាល់ហើយ ក្នុងនោះមួយចំនួនត្រូវបានទូទាត់សងរួចរាល់ជាស្ថាពរ និងមួយចំនួនកំពុងត្រូវបានទូទាត់តាមកម្មវិធីសងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង។
គិតចាប់ពីឆ្នាំ២០១៤ មក កម្ពុជាទូទាត់សងបំណុលបរទេសជាមធ្យមក្នុងមួយឆ្នាំៗសរុបមិនតិចជាង ១៥០លានដុល្លារអាមេរិក។ របាយការណ៍ដដែលឲ្យដឹងថា យោងតាមការព្យាករ រដ្ឋាភិបាលគ្រោងនឹងខ្ចីបំណុលបន្ថែមពីបរទេសជិត ១ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ២០១៧ នេះ និងឲ្យបានជាង ១.០៧៧,៤៣លានដុល្លារអាមេរិក នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨។ របាយការណ៍ក៏បានព្យាករផងដែរថា នៅត្រឹមឆ្នាំ២០២១ បំណុលដែលរដ្ឋនឹងជំពាក់បរទេស និងស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិសរុបនឹងកើនឡើងរហូតដល់ទៅជាង ១ម៉ឺនលានដុល្លារអាមេរិក ឬជាង ១០ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក។
យ៉ាងណាក៏ដោយ របាយការណ៍នេះមិនបានបញ្ជាក់លម្អិតពីអត្រាការប្រាក់ដែលប្រទេសម្ចាស់បំណុលទាំងនោះ តម្រូវឲ្យកម្ពុជា ចេញសងជាមួយនឹងកម្ចីដើមនោះឡើយ។ គិតត្រឹមយប់ថ្ងៃទី២០ ខែមេសា នេះ អាស៊ីសេរីនៅមិនទាន់អាចទាក់ទងមន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ឬអ្នកឃ្លាំមើលស្ថានភាពនយោបាយកម្ពុជា ដើម្បីស្នើសុំសេចក្ដីពន្យល់លម្អិត និងវិភាគអំពីករណីនេះបាននៅឡើយទេ។
បើទោះជាចំនួនបំណុលសរុបដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជំពាក់បរទេសចេះតែមានការកើនឡើងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំឥតឈប់ឈរយ៉ាងណាក៏ដោយ របាយការណ៍របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុដដែលអះអាងតាមរយៈការសន្និដ្ឋានរបស់ខ្លួនថា “ដោយផ្អែកតាមបទដ្ឋានបច្ចេកទេសអន្តរជាតិ” ស្ថានភាពបំណុលសាធារណៈកម្ពុជា បច្ចុប្បន្នមាន “ចិរភាព” និងមាន “ហានិភ័យកម្រិតទាប”៕
ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ សម្ដេច នរោត្ដម សីហនុ ក្លាហានចុះព្រះហត្ថលេខានៅលើលិខិតទៅប្រធានាធិបតី ព្រឹទ្ធសភា រដ្ឋសភា និងរដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋបារាំង ធ្វើច្បាប់ថ្មីលុបច្បាប់លេខ ៤៩-៧៣៣ ដែលមានសេចក្ដីដូចតទៅ Loi No 49-733 du 4 Juin 1949 modifiant le statut de la Cochinchine dans l’Union francaise ប្រសិនបើរាស្ដ្រដែលមានអធិបតេយ្យ ពោលគឺរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា និង រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ព្រមចុះហត្ថលេខានៅលើលិខិតនោះដែរ។
The late Cambodia’s King Norodom Sihanouk dared to sign a joint letter requesting the Parliament, Senate and Government of the Republic of France to amend Law 49-733 of June 4, 1949, the status of Kampuchea Krom (Cochin China) in the French Union, if the Parliament, Senate and Royal Government of Cambodia agreed.
Sun 13th Waxing Moon of Citta B.E.2560, April 9, A.D.2017 Year of the Monkey
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន អំពីលទ្ធផលផ្លូវការនៃការចាប់ឆ្នោតកំណត់លំដាប់លេខរៀងបញ្ជីបេក្ខជន នៃគណបក្សនយោបាយឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត ទូទាំង ២៥ រាជធានី ខេត្ត
Thu 10th Waxing Moon of Citta B.E.2560, April 6, A.D.2017 Year of the Monkey
Download in PDF: Result-of-draw-political-parties-all-25
សូមអរគុណដ៏ជ្រាលជ្រៅចំពោះសប្បុរសជននូវវិភាគទានទាំងនេះ។